|
عالم ما چند بعدی است؟ |
طول،
عرض و ارتفاع. سه بعد آشنای فضایی و یک بعد زمان. این مدل همه چیز را
توضیح می دهد، از خمیدگی نور ستاره ها در گذر از کنار خورشید گرفته تا
پیدایش سیاهچاله ها. همه اینها با تصور خمیدگی در ساختار فضا – زمان قابل
درک است. با وجود این فیزیکدانان امروز به ابعاد جدید فضایی می اندیشند.
انگیزه ی آنها از چنین کاری، توجیه ضعف نیروی گرانش در برابر سه نیروی
بنیادی دیگر طبیعت است: نیروی الکترومغناطیسی و نیروی هسته ای قوی و ضعیف.
این نیرو گرچه در مقیاس های بزرگ کیهانی حرف اول را می زند اما در جهان
خرد ملکول ها و اتم ها که جرم بسیار کمی موجود است، هیچ اثری ندارد. دو
فیزیکدان از مؤسسه ی فن آوری ماساچوستس (MIT) و دانشگاه جان هاپکینز در
ایالات متحده با اضافه کردن یک بعد سعی دارند توضیحی برای این مشکل
بیابند. پایه ی اندیشه ی آنها، ذرات فرضی به نام گراویتون است. فیزیکدانان
تصور می کنند که نیروی گرانشی بین اجرام را این ذرات در فضا حمل می کنند.
در مدل آنها، عالم ما چهار بعدی است اما ذرات گراویتون در جهانی پنج بعدی
وجود دارند. اختلاف ناچیز یک بعدی میان این دو جهان، اثر نیروی گرانش را
در جهان ما بسیار ضعیف کرده و سبب شده، گراویتون ها آشکار نشوند. ما هیچ
تصوری از ابعاد بیشتر نداریم. همان طور که موجودات فرضی دو بعدی تصوری از
جهان ما ندارند. فرض کنید روی یک صفحه کاغذ موجوداتی با دو بعد طول و عرض
زندگی کنند، اگر جهان آنها را به صورت یک استوانه در آورید، باز هم جهانی
تخت خواهند دید. اگر یک کره از میان صفحه عبور دهیم، در نخستین تماس یک
نقطه از آن دیده می شود، سپس یک کمان که کم کم بزرگ می شود و دوباره تا حد
یک نقطه کوچک و سپس ناپدید می شود. ما هم فقط می توانیم تصویر سه بعدی
ابعاد بیشتر را در عالم خود ببینیم. فیزیکدانانی که در زمینه ی نظریه ی
ریسمان ها کار می کنند، پا را فراتر گذاشته اند. آنها در یک جهان 11 بعدی
فرضی، آرزوی دیرینه ی فیزیکدانان را محقق کرده اند: همبستگی چهار نیروی
بنیادی طبیعت، طوری که همه به صورت یک نیروی بنیادی واحد عمل کنند. بنابر
نظریه ی ریسمان، بنیادی ترین ذرات، "ریسمان" هایی هستند که به صورت حلقه
های خردی در آمده اند. نظریه ی ریسمان ها به جای آنکه بنیادی ترین ذرات را
نقطه ای و صفر بعدی تصور کند، آنها را یک بعدی و به صورت ریسمان هایی می
داند که اندازه ی بی نهایت کوچک آنها در ذهن نمی گنجد. به این دلیل است که
حتی خوش بینانه ترین طرفداران این نظریه هم باور ندارند که بتوانیم در
آینده نزدیک این ریسمان ها را ببینیم. بنابر نظریه ی ریسمان، این ریسمان
های بنیادی میلیون میلیارد بار کوچک تر از کوچک ترین ذرات زیر اتمی (مثل
کوارک ها) هستند که در پرتوان ترین شتاب دهنده های روی زمین خلق می شوند.
با وجود این شواهد، جهان 5 بعدی شاید سریعتر از آن به دست آید. فیزیکدانان
امیدوارند آشکارساز بزرگ هادرون در ژنو سوییس بتواند به گراویتون ها آن
قدر انرژی بدهد که در جهان ما کمی قابل ردیابی شوند.
|
|
|
|
آمار |
»امروز : پنجشنبه 1 آذر 1403
»کل محصولات: 83
»بازدید های امروز :
29
»بازدیدهای دیروز :
131
» بازدید کل :201830
|
|
|
|